Tượng Nữ thần Tự do không chỉ là biểu tượng của nước Mỹ mà còn là một di sản văn hóa thế giới, đại diện cho khát vọng tự do và bình đẳng của toàn nhân loại. Ngày 28/10/1886, bức tượng chính thức được khánh thành tại đảo Bedloe (nay là đảo Liberty), New York, trong tiếng kèn trống, cờ hoa rực rỡ và 21 phát đại bác vang rền. Từ đó, bức tượng trở thành niềm tự hào và biểu tượng không thể thiếu của Hoa Kỳ.
Nguồn gốc và ý nghĩa lịch sử
Ít ai biết rằng, công trình nổi tiếng này thực chất là món quà từ nước Pháp, do nhà sử học chính trị Edouard de Laboulaye đề xuất vào năm 1865. Sau khi cuộc nội chiến Mỹ kết thúc, ông đã mong muốn tặng một bức tượng để kỷ niệm 100 năm ngày Mỹ giành độc lập (1776-1876) và khẳng định tình đoàn kết giữa Pháp và Mỹ – hai quốc gia đã cùng nhau chiến đấu chống lại Anh trong cuộc cách mạng.
Tuy nhiên, bức tượng còn có ý nghĩa sâu xa hơn đối với nước Pháp. Khi đó, quốc gia này đang bị chia rẽ giữa phe ủng hộ nền Cộng hòa và phe Bảo hoàng. Laboulaye kỳ vọng rằng, bức tượng ca ngợi tự do này sẽ là biểu tượng thúc đẩy tinh thần cộng hòa ngay trên đất Pháp.
Quá trình thiết kế và xây dựng
Việc xây dựng Tượng Nữ thần Tự do kéo dài suốt 21 năm (1865-1886). Frédéric Auguste Bartholdi, một nhà điêu khắc tài năng, đảm nhận phần thiết kế chính. Ông nhận sự hỗ trợ của kỹ sư nổi tiếng Gustave Eiffel – người thiết kế tháp Eiffel – để xây dựng khung sắt bên trong, bảo đảm độ bền cho bức tượng.
Tượng được chế tác từ đồng và đặt trên một bệ lớn bằng đá. Theo thời gian, lớp đồng chuyển sang màu xanh đặc trưng do quá trình oxy hóa. Bức tượng cao 46m (tính cả bệ là 93m), nặng 229 tấn, mang hình tượng một phụ nữ trong trang phục Hy Lạp-La Mã cổ đại.
Biểu tượng vượt thời gian
- Chiếc vương miện: Với 7 tia sáng đại diện cho 7 lục địa và đại dương, vương miện tượng trưng cho ánh sáng của tự do lan tỏa khắp thế giới.
- Ngọn đuốc: Tay phải giơ cao ngọn đuốc dài 12,8m, mạ vàng sáng bóng, thể hiện hy vọng và sự soi sáng dẫn đường đến tự do.
- Bản Tuyên ngôn độc lập: Tay trái cầm tấm bảng ghi ngày 4/7/1776 – ngày Mỹ tuyên bố độc lập, nêu cao quyền tự do và bình đẳng.
- Sợi dây xích: Dưới chân Nữ thần là sợi dây xích đứt, tượng trưng cho sự giải phóng khỏi áp bức và nô lệ.
Vai trò lịch sử và hiện tại
Từ năm 1886 đến 1902, Tượng Nữ thần Tự do còn đóng vai trò là một ngọn hải đăng, giúp tàu thuyền định hướng khi vào cảng New York. Đây cũng là hải đăng đầu tiên của Mỹ sử dụng đèn điện, với ánh sáng có thể nhìn thấy từ cách xa 39km.
Sau sự kiện khủng bố ngày 11/9/2001, bức tượng tạm thời đóng cửa để đảm bảo an ninh. Đến năm 2004, tượng được mở cửa trở lại, nhưng phần vương miện chỉ cho phép du khách tham quan từ năm 2009. Hiện nay, Tượng Nữ thần Tự do thu hút hơn 4 triệu lượt du khách mỗi năm.
Giá trị văn hóa và công nhận quốc tế
Năm 1984, Tượng Nữ thần Tự do được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới nhờ giá trị lịch sử và văn hóa to lớn. Đây không chỉ là biểu tượng của cuộc cách mạng Mỹ mà còn là biểu tượng toàn cầu về tự do, đoàn kết và niềm hy vọng.
Sau hơn 130 năm tồn tại, bức tượng vẫn trường tồn với thời gian, mang trong mình thông điệp mạnh mẽ về tự do và bình đẳng. Đối với người Mỹ, việc đến thăm Tượng Nữ thần Tự do là một hành trình để tìm lại cội nguồn, và với du khách quốc tế, đây là điểm đến không thể bỏ qua khi ghé thăm Hoa Kỳ.
